“หมอคะ กินแคลเซียมมาตลอด ทำไมยังเป็นกระดูกพรุน?”
เคสของคุณป้านิด อายุ 60 ปี ที่มาพร้อมใบรายงานผลตรวจมวลกระดูก แล้วพูดด้วยความงงว่า:
“หนูกินแคลเซียมทุกวันเลยนะคะหมอ มาหลายปีแล้ว แต่พอตรวจดู มวลกระดูกกลับยังลดลงอยู่เลย”
และเมื่อสอบถามเพิ่มเติม ก็พบว่า “คุณแม่ของป้าเคยสะโพกล้มหักจากโรคกระดูกพรุน” และ “พี่สาวก็เคยต้องฉีดยารักษาโรคนี้”
ฟังดูแล้วเหมือนเรื่องน่ากลัว และยิ่งทำให้หลายคนสับสนว่า...
“ถ้ากินแคลเซียมแล้ว ยังไม่พอเหรอ?”
กระดูกพรุนคืออะไร? ทำไมแค่กินแคลเซียมไม่พอ
กระดูกพรุน คือ ภาวะที่กระดูกบางลง เปราะ แตกหักง่าย แม้เพียงแค่หกล้มเบา ๆ หรือจามแรง ๆ ก็อาจทำให้กระดูกหักได้
สาเหตุหลักมาจาก “สมดุลของการสร้างและสลายกระดูกเสียไป”
โดยเฉพาะในวัย 50 ปีขึ้นไป หรือหลังหมดประจำเดือน กระดูกจะเริ่ม “สลายมากกว่าสร้าง” อย่างต่อเนื่อง
และแม้ว่าแคลเซียมเป็นสารอาหารสำคัญในการสร้างกระดูก แต่กระดูกไม่แข็งแรงได้ด้วยแค่แคลเซียมอย่างเดียวครับ
กินแคลเซียมแล้ว ทำไมกระดูกยังบางลงได้?
มีหลายปัจจัยที่ทำให้แคลเซียม “ไม่พอ” หรือ “ใช้ไม่เต็มประสิทธิภาพ” เช่น:
- พันธุกรรม — ถ้าในครอบครัวมีประวัติกระดูกพรุน โอกาสเกิดในรุ่นลูกหลานจะสูงขึ้น (โดยเฉพาะในผู้หญิง)
- ขาดวิตามิน D — วิตามิน D ช่วยให้ลำไส้ดูดซึมแคลเซียมเข้าสู่ร่างกาย ถ้าขาด ต่อให้กินแคลเซียม ก็ไม่สามารถนำไปใช้ได้ดี
- ไม่ออกกำลังกายที่มีแรงกระแทก — เช่น เดินเร็ว แกว่งแขน กระโดดเบา ๆ หรือยกเวทเบา ๆ สิ่งเหล่านี้กระตุ้นให้ร่างกายสร้างกระดูกเพิ่ม
- ใช้ยาบางชนิดนานเกินไป — เช่น ยาสเตียรอยด์ หรือยาลดกรดบางกลุ่ม ทำให้มวลกระดูกลดลง
- ฮอร์โมนลดลงหลังหมดประจำเดือน — เอสโตรเจนมีบทบาทสำคัญในการรักษาสมดุลของกระดูก เมื่อหมดประจำเดือน จะส่งผลให้กระดูกสลายเร็วขึ้น
แล้วจะแก้ไขอย่างไรดี?
- ประเมินความเสี่ยงส่วนบุคคล
- หากมีประวัติครอบครัว ควรตรวจมวลกระดูกตั้งแต่อายุ 50 ปีขึ้นไป
- ตรวจเลือดดูระดับวิตามิน D และแคลเซียม
- ถ้าขาดควรได้รับการเสริมให้เหมาะสม
- เสริมอาหารที่ดีต่อกระดูก
- เช่น ปลาเล็กปลาน้อย เต้าหู้ ผักใบเขียว ไข่แดง
- ออกกำลังกายสม่ำเสมอ
- เดินเร็ววันละ 30 นาที หรือฝึกยืดเหยียดและบริหารกล้ามเนื้อ
- ลดพฤติกรรมที่ทำลายกระดูก
- งดบุหรี่ แอลกอฮอล์ ลดการดื่มกาแฟเกินวันละ 2 แก้ว
- ปรึกษาแพทย์เรื่องการใช้ยารักษากระดูกพรุน
- เช่น ยาชะลอการสลายกระดูก หรือยากระตุ้นการสร้างกระดูก ซึ่งจะเลือกใช้ตามความเหมาะสมของแต่ละคน
อย่ารอจนหักก่อน... แล้วค่อยมารักษา
เพราะกระดูกพรุนมักไม่แสดงอาการ กว่าจะรู้ตัวก็ต่อเมื่อกระดูกหักแล้ว
การตรวจมวลกระดูก (Bone Mineral Density) โดยเฉพาะที่สะโพกและกระดูกสันหลัง เป็นวิธีที่ดีในการรู้เท่าทันโรคนี้
หมอฝากไว้ว่า...
การดูแลกระดูกให้แข็งแรง ไม่ใช่แค่กินแคลเซียม แต่ต้องเป็นการดูแลแบบรอบด้าน
ถ้าเรารู้ว่าในครอบครัวมีคนเป็นโรคนี้... อย่ารอให้กระดูกบางลงไปอีกก่อนถึงจะลงมือดูแลครับ
"บทความนี้ให้ข้อมูลทั่วไป หากอาการไม่ดีขึ้นควรปรึกษาแพทย์
สามารถปรึกษาปัญหากระดูกและข้อ หรืออาการปวด ได้ที่
ผศ.นพ.ธนินนิตย์ ลีรพันธ์ (หมอเก่ง)
ผู้เชี่ยวชาญโรคกระดูกและข้อ
สอบถามปัญหาโรคกระดูกและข้อ ปวดหลัง ปวดคอ ปวดเข่า ปวดไหล่ กระดูกพรุน ได้ครับ
📱 Line ID: @doctorkeng โทร 081-5303666
#กระดูกพรุน #ตรวจมวลกระดูก #แคลเซียม #วิตามินดี #ป้องกันกระดูกพรุน #หมอเก่ง #หมอกระดูก
ไม่มีความคิดเห็น:
แสดงความคิดเห็น